طبیعت و سلامت روان
تحقیقات روانشناسی بهطور فزایندهای نشان میدهند که وقت گذراندن در طبیعت میتواند بهبود قابل توجهی در سلامت روان و تواناییهای شناختی ما ایجاد کند. بیایید صادق باشیم: هر روز چند ساعت به صفحه نمایش خیره میشوید؟ طبق گزارشی از Nielsen در سال ۲۰۱۶، بیشتر آمریکاییها بیش از ۱۰ ساعت در روز را به این کار اختصاص میدهند. وابستگی روزافزون به فناوری و روند زندگی شهری باعث شده زمان کمتری را در طبیعت بگذرانیم؛ در حالی که دانشمندان همواره شواهد بیشتری از فواید حضور در دنیای طبیعی جمعآوری میکنند.
حضور در فضای سبز، از پیادهروی در پارکهای شهری گرفته تا سفر به دل طبیعت، با مزایایی مانند بهبود تمرکز، کاهش استرس، ارتقاء روحیه، کاهش ریسک اختلالات روانی و حتی افزایش همدلی و همکاری مرتبط است. تحقیقات بیشتر بر روی فضاهای سبز مانند پارکها و جنگلها متمرکز بوده، اما پژوهشگران به بررسی فواید فضاهای آبی، از جمله رودخانهها و اقیانوسها نیز پرداختهاند.
وقت گذراندن در طبیعت میتواند بهعنوان یک مرهم برای ذهن پرمشغله ما عمل کند. تحقیقات و آزمایشهای تجربی نشان میدهند که تعامل با طبیعت، فواید شناختی قابل توجهی به همراه دارد. بهعنوان مثال، مارک برمن، روانشناس دانشگاه شیکاگو در بررسی سال ۲۰۱۹ خود گزارش کرد که فضاهای سبز اطراف مدارس به رشد شناختی کودکان کمک کرده و مناظر سبز نزدیک خانهها، رفتارهای خودکنترلی را تقویت میکند.
طبیعت و شادی
در بررسیای که توسط گرگوری براتمن، استادیار دانشگاه واشنگتن و همکارانش انجام شد، شواهدی مبنی بر اینکه تماس با طبیعت با افزایش شادی، رفاه ذهنی، تعاملات اجتماعی مثبت و داشتن معنا در زندگی همراه است، ارائه شد و همچنین نشان داد که این ارتباط باعث کاهش استرس روانی میشود.
تحقیقات دیگر نشان میدهند که تجربههای حضور در طبیعت، تأثیرات مثبتی بر کودکان دارد. در مطالعهای بر روی ساکنان دانمارک، پژوهشگران از دادههای ماهوارهای برای ارزیابی میزان تماس مردم با فضای سبز از زمان تولد تا ۱۰ سالگی استفاده کردند. نتایج نشان داد که کودکانی که در محلههای دارای فضای سبز زندگی میکردند، در بزرگسالی کمتر در معرض خطر اختلالات روانی قرار داشتند. بهطور خاص، کودکانی که در محیطهایی با فضای سبز کمتری رشد کردند، ۵۵٪ بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماریهای روانی بودند.
حتی شواهدی وجود دارد که دیدنِ تصاویر طبیعت نیز میتوانند مفید باشند. فرانتس و همکارانش نتایج افرادی را که در محیطهای طبیعی یا شهری قدم زده بودند با افرادی که ویدیوهایی از همان محیطها تماشا کردند، مقایسه کردند و دریافتند هرگونه تماس با طبیعت، چه فیزیکی و چه مجازی، باعث بهبود توجه، احساسات مثبت و توانایی تفکر در مورد مشکلات میشود. با این حال، میزان اثرگذاری مثبت بر روی کسانی که به صورت حضوری در طبیعت وقت گذرانده بودند، بیشتر بود.
اخیراً دانشمندان به بررسی تجربیات طبیعت در واقعیت مجازی پرداختهاند. متیو وایت، روانشناس محیطی در دانشگاه اکستر انگلستان، و همکارانش نتیجهگیری کردند که اگرچه تجربه واقعی بهترین اثرگذاری را دارد، اما واقعیت مجازی میتواند برای افرادی که قادر به خروج از خانه نیستند، یک جایگزین مناسب باشد.
تجربه در مقابل ارتباط
با توجه به فواید بسیاری که ارتباط با طبیعت دارد، بسیاری از افراد سؤال میکنند: چقدر وقت گذراندن در طبیعت کافی است؟ متیو وایت و همکارانش در مطالعهای بر روی حدود ۲۰،۰۰۰ بزرگسال در بریتانیا دریافتند که افرادی که حداقل دو ساعت در هفته را در طبیعت سپری میکنند، سلامت و رفاه ذهنی بیشتری دارند. این الگو حتی در زیرگروههایی مانند افراد مسن و کسانی که مشکلات مزمن سلامتی دارند نیز دیده شد. با این حال، صرفاً میزان وقتگذرانی در طبیعت مهم نیست. بلکه تجربه ارتباط با طبیعت حتی در زمان کار نیز میتواند مفید باشد.
علاوه بر اینها، طبیعت میتواند به کاهش اثرات تنهایی یا انزوای اجتماعی کمک کند. وایت و همکارانش ۳۵۹ نفر از ساکنان بریتانیا را در مورد ارتباطات اجتماعی و نزدیکیشان به طبیعت بررسی کردند. معمولاً انزوای اجتماعی با کاهش رفاه ذهنی همراه است. اما پژوهشگران دریافتند افرادی که ارتباطات اجتماعی کمی دارند، اما با طبیعت ارتباط نزدیکی دارند، سطح بالاتری از رفاه ذهنی را گزارش کردند.
کیفیت ارتباط ما با طبیعت نیز اهمیت دارد. محققان به مفهوم “ارتباط” اشاره میکنند که به وابستگی عاطفی ما به محیط طبیعی مربوط میشود. تجربه نزدیک بودن به طبیعت میتواند از طریق فعالیتهایی که حسهای ما را درگیر میکنند، تقویت شود. بهعنوان مثال، گوش دادن به آواز پرندگان یا لمس پوست درختان میتواند احساس تعلق ما را افزایش دهد.
علاوه بر این، افرادی که ارتباط قویتری با طبیعت دارند، احتمالاً رفتارهای مراقبتی مانند بازیافت یا خرید محصولاتی که آسیب کمتری به طبیعت میزنند را انجام میدهند. این رفتارها میتواند به بهبود شرایط طبیعت منجر شود که به نوبه خود به سلامت روانی ما کمک میکند.
طبیعت سبز و آرام: ما از فضاهای طبیعی با “کیفیت بالا” بهرهمند میشویم!
فضاهای طبیعی “کیفیت بالا” بهویژه برای رفاه و سلامت روان ما مفید هستند. کیفیت در اینجا به معنای تنوع زیستی بالا، یعنی وجود گیاهان و حیات وحش متعدد است. ویژگیهای خاصی از طبیعت در فضاهای روستایی و شهری، مانند مقدار سبز موجود در درختان و گیاهان، تنوع زیستی و مناظر آرام، احساس آرامش و سکوت را به ما منتقل میکنند.
پاکیزگی فضاهای طبیعی نیز عامل مهمی در تأثیر بر سلامت روان است. مناطقی که پاکتر هستند، بهطور کلی با نرخهای پایینتری از افسردگی مرتبط هستند.
در نهایت، ارتباط با طبیعت نه تنها به عنوان یک منبع آرامش و شادی عمل میکند، بلکه میتواند بهعنوان یک راهحل مؤثر برای بهبود سلامت روانی ما در دنیای پرسرعت امروزی مطرح شود. با صرف زمان در فضاهای طبیعی، حتی برای بازههای زمانی کوتاه، میتوانیم کیفیت زندگیمان را بهبود ببخشیم و از اثرات منفی زندگی شهری و وابستگی به فناوری دور شویم. بیایید با ایجاد عادتهایی برای گذراندن وقت در طبیعت، به ذهن و روح خود کمک کنیم و از زیباییهای طبیعی اطرافمان بهرهمند شویم.
References: